Η υπ’ αριθ. 4109/2025 Υπουργική Απόφαση περιλαμβάνει ρυθμίσεις για τις σχέσεις μεταξύ των παρόχων τουριστικών καταλυμάτων και των πελατών τους, προβλέποντας δικαιώματα και υποχρεώσεις για κάθε πλευρά αντίστοιχα.
- Υποχρέωση ενημέρωσης του πελάτη και διαθεσιμότητας του καταλύματος:
Κατ’ αρχήν, ο πάροχος τουριστικών καταλυμάτων οφείλει να εκμισθώσει το κατάλυμα που προσφέρεται σε κάθε πελάτη που ζητεί απευθείας ή μέσω τρίτων να το μισθώσει, ενώ διαθέτει δικαίωμα άρνησης μόνο σε περίπτωση που ο πελάτης δεν παρουσιάζει νόμιμο αποδεικτικό στοιχείο της ταυτότητάς του ή έγκυρη πιστωτική ή χρεωστική κάρτα στο όνομά του, εφόσον αυτή έχει τεθεί ως υποχρεωτικός όρος από τον πάροχο για την εκμίσθωση του καταλύματος. (άρθρο 2 παρ. 2 ΥΑ 4109/2025)
Μάλιστα, πριν ακόμα προβεί στην εκμίσθωση, υπόκειται στην υποχρέωση ενημέρωσης του πελάτη, καθιστώντας κατανοητά τα ουσιώδη στοιχεία του καταλύματος που περιγράφονται στο άρθρο 3 της ανωτέρω, όπως είναι ενδεικτικά η ταυτότητα του ίδιου του παρόχου, η γεωγραφική διεύθυνση του καταλύματος, η κατάταξή του (εφόσον αυτή υπάρχει), καθώς και η τυχόν ύπαρξη εγκαταστάσεων και παροχών του, η ώρα άφιξης και αναχώρησης από το κατάλυμα (check in και check out), το συνολικό κόστος διαμονής συμπεριλαμβανομένου του κόστους τυχόν άλλων υπηρεσιών ή εγκαταστάσεων, καθώς και οποιαδήποτε άλλη πληροφορία αποτελεί πολιτική του εκάστοτε παρόχου, η οποία μπορεί να διαδραματίσει ουσιώδη ρόλο στην απόφαση του πελάτη. (άρθρο 3 της ανωτέρω)
Περαιτέρω, ο πάροχος οφείλει να διασφαλίσει τη διαθεσιμότητα του καταλύματος για τον πελάτη κατά το συνολικό χρονικό διάστημα για το οποίο συμφωνήθηκε, και σε περίπτωση που αυτό δεν επιτευχθεί, οφείλει να επωμιστεί τα έξοδα της μεταφοράς σε άλλο κατάλυμα καθώς και της πιθανής διαφοράς στο μίσθωμα, για την συμπλήρωση του χρόνου διαμονής του. (άρθρο 4 παρ. 4)
- Ακύρωση της κράτησης:
Κάθε πελάτης έχει τη δυνατότητα να υπαναχωρήσει από την κράτηση του, απαλλασσόμενος από οποιαδήποτε συμβατική υποχρέωση και λαμβάνοντας πίσω το καταβληθέν τίμημα, εφόσον γνωστοποιεί την ακύρωση στον ιδιοκτήτη του καταλύματος 21 τουλάχιστον ημέρες πριν την ημερομηνία έναρξης της προγραμματισμένης κράτησης.
Ωστόσο, υπάρχει δυνατότητα ο πάροχος να προσφέρει το κατάλυμα σε εκπτωτική τιμή, προβλέποντας συγχρόνως την απαλλαγή του από την υποχρέωση επιστροφής του καταβληθέντος ποσού σε περίπτωση ακύρωσης της κράτησης από τον πελάτη. (άρθρο 6 παρ. 3)
- Υποχρεώσεις πελάτη:
Σύμφωνα με την τρίτη παράγραφο του άρθρου 7 της Υπουργικής Απόφασης, ο πελάτης έχει μία σειρά υποχρεώσεων, μεταξύ των οποίων είναι αυτή της παράδοσης των κλειδιών του καταλύματος, κάθε φορά που εξέρχεται από αυτό, στην υποδοχή του καταλύματος εφόσον του ζητηθεί από τον πάροχο, να συμμορφώνεται με τους κανόνες λειτουργίας του καταλύματος, να μην ενοχλεί τους άλλους πελάτες, και να έχει ευπρεπή συμπεριφορά προς το προσωπικό του καταλύματος και τους άλλους πελάτες.
Ο πελάτης φυσικά έχει την υποχρέωση να πληρώσει το τίμημα της διαμονής του, κατά κανόνα σε εβδομαδιαία βάση, ενώ επιτρέπεται και διαφορετική συμφωνία από τα μέρη, όπως η ημερήσια καταβολή. (άρθρο 10)
Σε περίπτωση που φέρει μαζί του αντικείμενα μεγάλης αξίας και χρήματα, οφείλει να τα παραδίδει κατά την άφιξή του στον πάροχο έναντι απόδειξης. Αν δεν προβεί στην ανωτέρω ενέργεια, χάνει την πιθανή αξίωση αποζημίωσης που μπορεί να διέθετε σε περίπτωση βλάβης, απώλειας ή καταστροφής των πραγμάτων αυτών, βάσει των διατάξεων του αστικού κώδικα. (άρθρο 11)
Σε περίπτωση πρόκλησης υπαίτιας βλάβης ή ζημίας στον κινητό εξοπλισμό ή τις εγκαταστάσεις του καταλύματος, κλοπής αντικειμένων από το κατάλυμα, σωματικής βλάβης στο προσωπικό, που προκαλούνται από τον ίδιο τον πελάτη, τους επισκέπτες του ή αυτούς που διαμένουν μαζί του στο κατάλυμα, από πράγμα ή ζώο για το οποίο ευθύνεται ο πελάτης, ευθύνεται ο ίδιος έναντι του παρόχου. (άρθρο 12 παρ. 2)
Ο πάροχος επίσης δικαιούται αποζημίωση από τους κληρονόμους του πελάτη για τις ζημίες που προκλήθηκαν και τις ζημίες που υπέστη λόγω του συμβάντος, σε περίπτωση θανάτου ή αυτοκτονίας του πελάτη μέσα στο κατάλυμα. (άρθρο 12 παρ. 1)
- Διάρκεια της μίσθωσης:
Η μίσθωση του καταλύματος διαρκεί για όσο χρόνο έχει συμφωνηθεί από τα μέρη, ενώ ανανεώνεται αυτοδικαίως κάθε επόμενη μέρα που δεν γίνεται ειδοποίηση από κάθε μέρος για τη μη συνέχιση αυτής. Η εν λόγω ειδοποίηση πρέπει να γίνεται μία (1) ημέρα πριν την αναχώρηση από το κατάλυμα. (άρθρο 8 παρ. 1)
Ο πελάτης οφείλει να κάνει check out μέχρι τις 12:00 της συμφωνημένης ημέρας αναχώρησης, ενώ αν φύγει αργότερα, υπόκειται σε περαιτέρω χρέωση, η οποία καθίσταται χρέωση πλήρους ημέρας σε περίπτωση που δεν έχει αναχωρήσει μέχρι τις 18:00. Υπάρχει, πάντως, δυνατότητα για late check out, με την οποία ο πάροχος ενημερώνει τον πελάτη εάν και ποια θα είναι η παραπάνω χρέωση. (άρθρο 8 παρ. 3)
- Λήξη της μίσθωσης:
Ο πάροχος δεν μπορεί να καταγγείλει τη μίσθωση πριν την πάροδο του συμφωνημένου χρόνου, εκτός αν ο πελάτης: παραβαίνει τον παρόντα κανονισμό, χρησιμοποιεί το κατάλυμα για την τέλεση παράνομων πράξεων, θέτει σε κίνδυνο την ομαλή λειτουργία του καταλύματος και την ασφάλεια των πελατών του, χρησιμοποίησε ψευδή παραστατικά για να λάβει υπηρεσίες του καταλύματος, ή δεν εκκένωσε το κατάλυμα κατά τον συμφωνημένο χρόνο αναχώρησης. (άρθρο 9)
- Κυρώσεις:
Σε περίπτωση παράβασης των ανωτέρω κανόνων, το άρθρο 15 της Υπουργικής Απόφασης 4109/2025 προβλέπει την επιβολή διοικητικής κύρωσης ύψους από 300,00 έως 5.000,00 ευρώ, ενώ παράλληλα εφαρμοστέες είναι οι διατάξεις του Αστικού Κώδικα και αρμόδια τα δικαστήρια του τόπου όπου βρίσκεται το κατάλυμα.
Συγκεκριμένα για τη βραχυχρόνια μίσθωση:
Άλλος ένας νέος κανόνας, ο οποίος θα ισχύει από την 1η Οκτωβρίου του 2025, είναι αυτός του άρθρου 3 του ν. 5170/2025, σύμφωνα με το οποίο θεσπίζονται αυστηρότερα κριτήρια για τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, στοχεύοντας στη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών τους.
- Ειδικότερα, τα ακίνητα αυτά θα πρέπει να αποτελούν χώρους κύριας χρήσης της παρ. 95 του ν. 4076/2012 και διαθέτουν φυσικό φωτισμό, αερισμό και κλιματισμό, ασφάλιση έναντι αστικής ευθύνης για ζημίες ή ατυχήματα που μπορεί να προκληθούν, υπεύθυνη δήλωση ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη, πυροσβεστήρες και ανιχνευτές καπνού, ρελέ διαρροής ή ρελέ αντιηλεκτροπληξιακό και ενδείξεις σήμανσης διαφυγής, πιστοποιητικό μυοκτονίας και απεντόμωσης, φαρμακείο με είδη πρώτων βοηθειών, καθώς και οδηγό με τηλέφωνα πρώτης ανάγκης.
Τέλος, αξιοσημείωτη είναι η πρόβλεψη του ως άνω νόμου ως προς τα ρυμουλκούμενα τροχόσπιτα, στο άρθρο 27.
- Συγκεκριμένα, απαγορεύονται η εγκατάσταση σκηνών και η στάθμευση ρυμουλκούμενων, ημι-ρυμουλκούμενων και αυτοκινούμενων τροχόσπιτων σε αρχαιολογικούς χώρους, αιγιαλούς, παραλίες, παρυφές δημόσιων δασών και εν γένει κοινόχρηστους χώρους. Μάλιστα, κάθε παράβαση μπορεί να τιμωρείται με πρόστιμο ύψους 300 ευρώ ανά άτομο.
- Περαιτέρω, προβλέπεται η δωρεάν στάθμευση μέχρι ενός τροχόσπιτου (φιλοξενία), ενώ για περισσότερο χώρο απαιτείται σύσταση επιχείρησης. Η εν λόγω ρύθμιση, αποσκοπεί στην εξάλειψη της παράνομης δραστηριότητας επιχείρησης σε βάρος όσων camping λειτουργούν με τις νόμιμες προδιαγραφές και άδειες.
* Το παρόν άρθρο συντάχθηκε με την επιστημονική επιμέλεια της ασκ. δικηγόρου, Αθανασίας Νικηφορίδου και αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του δικηγορικού γραφείου Solicitus.