ΣΥΝΙΣΤΑ Η ΠΤΩΧΕΥΣΗ ΜΙΚΡΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΥΣΗ ΠΛΗΡΩΜΗΣ ΟΦΕΙΛΩΝ;
Βάσει του νόμου 4738/2020
📌 Εισαγωγικά:
Ως απόηχος της μακροχρόνιας κρίσης που ταλανίζει την χώρα μας, αλλά και σε συνδυασμό με την καραντίνα λόγω του ιού Covid-19, πλήθος οφειλετών αδυναμεί να ανταποκριθεί οικονομικά στα χρέη τα οποία έχουν δημιουργηθεί.
Μία δυνατότητα αντιμετώπισης της καταστάσεως αυτής, είναι η εξωδικαστική ρύθμιση των οφειλών, με την οποία γίνεται καθολική ρύθμιση των οφειλών σε κάθε φορέα και ήτοι τράπεζες, εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, ενώ ταυτόχρονα γίνεται αναστολή των μέτρων εκτέλεσης, μέχρι την περάτωση της διαδικασίας.
Ταυτόχρονα υπάρχει και η αίτηση για την έκδοση βεβαίωσης ευάλωτου οφειλέτη, για την οποία μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικά σε προηγούμενο άρθρο μας.
Πλέον με τον νέο Πτωχευτικό νόμο στην ημεδαπή νομική τάξη, παρέχεται η δυνατότητα και στα φυσικά πρόσωπα, να κηρυχθούν σε πτώχευση ακόμη και κατόπιν δικής τους αιτήσεως, διεκδικώντας έτσι την απαλλαγή. Το πτωχευτικό δίκαιο, λοιπόν, προστατεύει τον οφειλέτη, καθότι του παρέχει την δυνατότητα μίας ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ (“fresh start”), και ήτοι την απαλλαγή αυτού από τις οφειλές του, μετά την ολοκλήρωση όλης της διαδικασίας.
📌 Τι είναι η πτώχευση μικρού αντικείμενου;
Ο οφειλέτης για να ενταχθεί στην κατηγορία αυτή πρέπει να ικανοποιεί τα κριτήρια προσδιορισμού της πολύ μικρής οντότητας του άρθρου 2 του ν. 4308/2014 (78 παρ. 2).
Πιο συγκεκριμένα, πολύ μικρές οντότητες θεωρούνται, εκείνες οι οποίες κατά την ημερομηνία του ισολογισμού τους δεν υπερβαίνουν τα όρια δύο τουλάχιστον από τα ακόλουθα τρία κριτήρια:
- Σύνολο ενεργητικού (περιουσιακών στοιχείων): 350.000 ευρώ.
- Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: 700.000 ευρώ.
- Μέσος όρος απασχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου: 10 άτομα.
Τα παραπάνω κριτήρια αναφέρονται σε νομικά πρόσωπα, ωστόσο, ο νομοθέτης υποδεικνύει την αναλογική εφαρμογή τους και σε φυσικά πρόσωπα με βάση το ενεργητικό της περιουσίας τους. Δηλαδή για την ένταξη στη διαδικασία της πτώχευσης μικρού αντικειμένου, θα πρέπει το ενεργητικό της περιουσίας του προσώπου να ΜΗΝ ξεπερνά τις 350.000 ευρώ.
📌 Υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να κηρυχτεί κάποιος σε πτώχευση;
Ο οφειλέτης κηρύσσεται σε πτώχευση όταν βρίσκεται σε παύση πληρωμών και ήτοι αδυνατεί να εκπληρώνει τις ληξιπρόθεσμες χρηματικές του υποχρεώσεις συστηματικά, και δη κατά τρόπο γενικό και μόνιμο (να εκδηλώνεται για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα), χωρίς δόλια ή καταστρεπτικά μέσα (αρ. 77). Κριτήριο για να στοιχειοθετεί η παύση πληρωμών είναι η ρευστότητα του οφειλέτη ( “cash flow insolvency”) και όχι η ακίνητη περιουσία.
Επίσης λόγο αποτελεί και η επαπειλούμενη αδυναμία πληρωμών, και πιο συγκεκριμένα, ο οφειλέτης εξακολουθεί να πληρώνει, αλλά προβλέπεται ότι σύντομα θα παύσει τις πληρωμές του, λόγω συνθηκών που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα προκύψουν (π.χ. αύξηση των επιτοκίων), επομένως ο οφειλέτης μπορεί να ζητήσει την κήρυξή του σε πτώχευση, προκειμένου να μην συσσωρευτούν και άλλα χρέη αυτού, να απαλλαγεί από αυτά ή εάν έχει επιχείρηση ενδεχομένως να ελπίζει στην αγορά αυτής από κάποιο τρίτο πρόσωπο.
📌 Τι είναι η παύση πληρωμών;
Παύση πληρωμών σημαίνει ότι ο οφειλέτης δεν εξοφλεί πλέον τα χρέη του προς όλους τους δανειστές του, για ένα αξιόλογο χρονικό διάστημα και όχι προσωρινά.
Για οφειλές πάνω από 30.000€, (εάν βέβαια η συνολική οφειλή του ξεπερνάει το ποσό αυτό) ο οφειλέτης τεκμαίρεται ότι βρίσκεται σε παύση πληρωμών όταν δεν καταβάλλει ληξιπρόθεσμες χρηματικές υποχρεώσεις του προς το Δημόσιο, τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα:
τουλάχιστον το 40% των συνολικών ληξιπρόθεσμων χρηματικών υποχρεώσεών του προς τον αντίστοιχο φορέα ξεχωριστά,
τουλάχιστον 60% όταν πρόκειται για πτώχευση μικρού αντικειμένου,
για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών.
Ακόμη όμως και εάν δεν συντρέχουν τα ως άνω, μπορεί και πάλι ο οφειλέτης να κηρυχθεί σε πτώχευση εάν πράγματι έχει παύσει τις πληρωμές του, συνεπώς δεν πρέπει να αποθαρρύνεται.
Ο οφειλέτης παραμένει σε παύση πληρωμών ακόμη κι αν:
•καταφέρει να εκπληρώσει επιλεκτικά κάποιες ληξιπρόθεσμες χρηματικές υποχρεώσεις του ή
•αδυνατεί να εκπληρώσει έστω και μία σημαντική ληξιπρόθεσμη χρηματική οφειλή του.
Τελική προϋπόθεση συνιστά η επάρκεια του ενεργητικού της περιουσίας του οφειλέτη για τα έξοδα της διαδικασίας. Εάν η κινητή και ακίνητη περιουσία του οφειλέτη δεν επαρκεί, ώστε να καλυφθούν τα έξοδα της πτωχευτικής διαδικασίας, η οποία δεν χρηματοδοτείται από κάπου αλλά από την ίδια την πτωχευτική περιουσία, τα οποία έξοδα είναι για παράδειγμα η αμοιβή του συνδίκου, τότε το Δικαστήριο απορρίπτει την αίτηση, αλλά εγγράφει τον οφειλέτη στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας (Η.Μ.Φ.), ώστε να γνωρίζουν πλέον οι πιστωτές ότι ο οφειλέτης αυτός δεν διαθέτει χρήματα.
📌 Σε ποιες ενέργειες πρέπει να προβεί ο οφειλέτης και ποιά τα απαιτούμενα δικαιολογητικά;
Σε περίπτωση παύσης των πληρωμών του, ο οφειλέτης ΟΦΕΙΛΕΙ να υποβάλλει αίτηση ώστε να κηρυχθεί σε πτώχευση, ειδάλλως μπορεί να κριθεί ως κακόπιστος και να μην απαλλαχθεί εάν για παράδειγμα δεν το αιτηθεί έγκυρα.
- Ο οφειλέτης, δεν χρειάζεται να κοινοποιήσει την αίτησή του στους πιστωτές τους, παρά μόνο να την δημοσιεύσει στο Ηλεκτρονικό Μητρώο φερεγγυότητας, στο οποίο και θα μείνει για 30 ημέρες εάν πρόκειται για πτώχευση μικρού αντικειμένου. Μετά την πάροδο των ημερών αυτών, και εφόσον δεν ασκήσει παρέμβαση κανένας πιστωτής, το Δικαστήριο κηρύσσει τον οφειλέτη σε πτώχευση.
- Το περιεχόμενο της αίτησης αυτής του οφειλέτη ρυθμίζεται στο άρθρο 174 του ως άνω νόμου, και συγκεκριμένα ο οφειλέτης πρέπει να υποβάλλει τα απαραίτητα δικαιολογητικά προκειμένου να μην απορριφτεί εξ αυτού του λόγου η αίτησή του, και πιο συγκεκριμένα:
Χρηματοοικονομικές καταστάσεις εάν υπάρχουν,
ΕΙΔΑΛΛΩΣ:
δήλωση φόρου εισοδήματος,
δήλωση στοιχείων ακινήτων,
βεβαίωση της αρμόδιας υπηρεσίας αναφορικά με τις οφειλές του βεβαιωμένες και μη,
κατάσταση με το σύνολο των πιστωτών του.
Αξιοσημείωτο είναι ότι δεν είναι απαραίτητη η αναφορά συνδίκου, εφόσον την αίτηση υποβάλλει ο οφειλέτης και η αίτηση περιέχει δήλωση ότι δεν κατέστη δυνατή η ανεύρεση υποψήφιου συνδίκου που να αποδεχθεί τον διορισμό.
Τέλος ορίζεται από τον νόμο ότι πρέπει να προσκομιστεί αποδεικτικό καταβολής του ποσού των 250 ευρώ προς κάλυψη των πρώτων εξόδων της πτωχευτικής διαδικασίας. Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης, το ποσό αυτό θα επιστραφεί στον οφειλέτη.
📌 Γιατί όμως να επιθυμήσει κάποιος να κηρυχτεί σε πτώχευση;
Πράγματι εκ πρώτης όψεως η πτώχευση διακατέχεται από μία αρνητική χροιά, με αποτέλεσμα πολλοί οφειλέτες να θεωρούν την διαδικασία αυτή μη συμφέρουσα και δυσβάσταχτη για τους ιδίους και την περιουσία τους.
Στην πραγματικότητα όμως σε ορισμένες περιπτώσεις, η πτώχευση παρουσιάζει και ευεργετικά αποτελέσματα, καθότι με τον νέο νόμο πλέον προβλέπεται ως κανόνας η απαλλαγή του οφειλέτη από όλα τα χρέη, τα οποία είχαν δημιουργηθεί πριν την κήρυξή του σε πτώχευση, ως παροχή μίας δεύτερης ευκαιρίας σε αυτόν, καθότι είναι πολύ λογικό λαμβανομένου υπόψιν και των συνθηκών, ο οποιοσδήποτε να προβεί σε λάθους χειρισμούς, με αποτέλεσμα να μην διαθέτει πλέον τα κεφάλαια για να αποπληρώσει τους δανειστές του.
– Απαλλαγή του οφειλέτη
Σύμφωνα με το άρθρο 192 του ως άνω νόμου, ο οφειλέτης απαλλάσσεται πλήρως, από κάθε οφειλή του προς όλους τους πιστωτές οι οποίοι είχαν προκύψει έως και την κήρυξη της πτώχευσής του, μετά την πάροδο 36 μηνών από την κήρυξη αυτού σε πτώχευση ή την εγγραφή αυτού στο Η.Μ.Φ. Κατ’ εξαίρεση εάν η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει την κύρια κατοικία του οφειλέτη ή/και άλλα πάγια περιουσιακά του στοιχεία που υπερβαίνουν σε αξία το δέκα τοις εκατό (10%) των συνολικών του υποχρεώσεων και η ελάχιστη αξία τους δεν υπολείπεται των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ, εξαιρουμένων όσων έχουν αποκτηθεί στην διάρκεια των δώδεκα (12) μηνών που προηγούνται της υποβολής της αίτησης πτώχευσης (άρθρο. 92 παρ. 3), η απαλλαγή επέρχεται στο ένα έτος.
Η απαλλαγή επέρχεται αυτοδικαίως με μόνο το πέρας των ως άνω χρονικών διαστημάτων.
- Τα ως άνω τελούν υπό την αίρεση ότι κανένας πιστωτής δεν θα υποβάλλει προσφυγή κατά της απαλλαγής, για δόλια πτώχευση ή απόκρυψη στοιχείων από αυτούς ή λόγω κακοπιστίας, κ.λπ. (άρθρο 193).
- Επίσης αξιοσημείωτο είναι ότι βάσει του άρθρου 194, ο οφειλέτης δεν απαλλάσσεται, εάν πρόκειται για οφειλές δόλου ή βαριάς αμέλειας που προκάλεσαν θάνατο ή βαριά σωματική βλάβη, για οφειλές διατροφής, οφειλές σε ομαδικούς πιστωτές.
Η απαλλαγή αφορά οφειλές, των οποίων ο γενεσιουργός λόγος ήταν γεγενημένος προ του χρόνου κηρύξεως του οφειλέτη σε πτώχευση.
Οι συνοφειλέτες / εγγυητές συνεχίζουν να ευθύνονται έναντι του πιστωτή και μετά την πτώχευση, ακόμη κι αν ο αρχικός οφειλέτης απαλλαγεί.
📌 Τι συμβαίνει αναφορικά με τον μισθό ή την σύνταξη κατά την κήρυξη του προσώπου σε πτώχευση;
Σύμφωνα με το άρθρο 92 του ως άνω νόμου, η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει το σύνολο της περιουσίας που ανήκει στον οφειλέτη κατά την κήρυξή του σε πτώχευση, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να περιλαμβάνει και τα εισοδήματα του οφειλέτη μετά την κήρυξη της πτώχευσης. Στην πτωχευτική περιουσία ανήκουν και τα λογιστικά αρχεία και στοιχεία του οφειλέτη.
Ωστόσο, στην πτωχευτική περιουσία ΔΕΝ ανήκουν τα ακατάσχετα ή εξαιρούμενα με ειδικές διατάξεις νόμων, περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη. Πιο συγκεκριμένα ο μισθός και η σύνταξη βάσει του άρθρου 982 ΚΠολΔ σε συνδυασμό με το άρθρο 92 παρ. 2 και 5 του ως άνω νόμου, εξαιρούνται της πτωχευτικής περιουσίας.
Όταν ο οφειλέτης είναι φυσικό πρόσωπο, στην πτωχευτική του περιουσία, από την κήρυξή του σε πτώχευση έως και την απαλλαγή του, εντάσσεται και το μέρος των ετήσιων εισοδημάτων του που υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, εάν τούτο υφίσταται.
Ωστόσο εάν η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει:
- την κύρια κατοικία του οφειλέτη
- ή/ και άλλα πάγια περιουσιακά στοιχεία του
- που υπερβαίνουν σε αξία το 10% των συνολικών του υποχρεώσεων και η ελάχιστη αξία τους δεν υπολείπεται 100.000€,
- τότε κατόπιν αιτήσεως του οφειλέτη το Δικαστήριο διαπιστώνει τα ως άνω, με αποτέλεσμα τα εισοδήματα του να εξαιρούνται της πτωχευτικής περιουσίας.
- Ωστόσο, εάν τα ετήσια εισοδήματα του οφειλέτη υπερβαίνουν το πενταπλάσιο των εύλογων δαπανών διαβίωσης, το υπερβάλλον ποσό ανήκει στην πτωχευτική περιουσία.
📌 Επίλογος – Συμπέρασμα:
Ο νέος πτωχευτικός νόμος και η παροχή της δεύτερης ευκαιρίας παρέχει την δυνατότητα σε ολοένα και περισσότερους πολίτες, των οποίων τα χρέη πλέον έχουν εκφύγει των οικονομικών τους δυνάμεων λόγω κακών χειρισμών, ευλόγων ρίσκων, κ.λπ., να κηρυχθούν σε πτώχευση, υπό τον όρο φυσικά της καλοπιστίας αυτών, ειδάλλως κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν ως χρεοκόποι, με αποτέλεσμα να επιβαρυνθούν με ποινικές διώξεις.
Είναι ευνόητο, ότι με το πέρας της πτώχευσης, οι πτωχοί έχουν πλέον απωλέσει όλη την κινητή και ακίνητη περιουσία τους (με τις ανωτέρω εξαιρέσεις), όμως εφεξής έχουν διαγραφεί τα προϋπάρχοντα της πτωχεύσεως χρέη, και ως συνέπεια οι πολίτες μπορούν εκ νέου να δημιουργήσουν την περιουσία τους, χωρίς τον φόβο της απώλειας αυτής λόγω ανεξόφλητων ληξιπρόθεσμων οφειλών.
————————————————–
* Το παρόν άρθρο αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του δικηγορικού μας γραφείου και συντάχθηκε με την επιστημονική επιμέλεια της ασκ. δικηγόρου, Μαρίας Μητρακοπούλου.
** Για να ορίσουμε ένα εξατομικευμένο ραντεβού, καλέστε μας 📞 στα τηλ .2310-225738