Στις 21 Μαΐου ψηφίσθηκε ο N. 4800/2021, ίσως ένας από τους πιο αμφιλεγόμενους νόμους των τελευταίων ετών, ο οποίος επιφέρει ριζικές μεταρρυθμίσεις στο οικογενειακό δίκαιο και, ειδικότερα, στους κανόνες που ρυθμίζουν τις σχέσεις μεταξύ γονέων και τέκνων.
- Η κυριότερη καινοτομία του νέου νομοθετήματος είναι η εισαγωγή του θεσμού της υποχρεωτικής συνεπιμέλειας στην ελληνική έννομη τάξη. Σύμφωνα με το προϊσχύον νομοθετικό καθεστώς, η συνεπιμέλεια ήταν δυνατή μόνο κατόπιν συμφωνίας και των δύο γονέων – κάτι το οποίο σπάνια συνέβαινε στην πράξη, δεδομένου ότι στις περισσότερες περιπτώσεις οι σχέσεις των γονέων μετά το χωρισμό τους είναι διαταραγμένες.
- Όσον αφορά το δικαίωμα επικοινωνίας του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, ο νόμος προβλέπει ότι η επικοινωνία τους θα είναι όσο το δυνατόν ευρύτερη. Θεσπίζει, μάλιστα, ένα τεκμήριο, κατά το οποίο ο χρόνος επικοινωνίας του ανέρχεται στο ένα τρίτο (1/3) του συνολικού χρόνου. Απόκλιση από το τεκμήριο αυτό δικαιολογείται για λόγους που αφορούν στις συνθήκες διαβίωσης ή στο συμφέρον του τέκνου. Αποκλεισμός ή περιορισμός του χρόνου επικοινωνίας είναι δυνατός μόνο εφ’ όσον αποδειχθεί η ακαταλληλότητα του γονέα.
- Η ρύθμιση της άσκησης του δικαιώματος επικοινωνίας γίνεται είτε με έγγραφη συμφωνία των γονέων είτε με δικαστική απόφαση, ενώ προβλέπεται και η δυνατότητα μεταρρύθμισης της συμφωνίας σε περίπτωση κακής ή καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος από τον άλλον γονέα ή από τρίτο που έχει δικαίωμα επικοινωνίας. Μία ακόμα καινοτομία του νέου νόμου αποτελεί η μεταρρύθμιση του άρθρου που αφορά την κακή άσκηση της γονικής μέριμνας. Ειδικότερα, στο νομοθέτημα προβλέπονται το πρώτον ενδεικτικές περιπτώσεις κακής άσκησης της γονικής μέριμνας, όπως η υπαίτια παραβίαση της δικαστικής απόφασης ή της συμφωνίας των γονέων που ρυθμίζει τη γονική μέριμνα ή την επικοινωνία, η διάρρηξη των σχέσεων του τέκνου με το γονέα και την οικογένειά του, η παράλειψη ή κακή άσκηση του δικαιώματος επικοινωνίας, η αδικαιολόγητη άρνηση καταβολής διατροφής, ή, τέλος, η καταδίκη του γονέα, με οριστική δικαστική απόφαση, για ενδοοικογενειακή βία ή για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή για εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής. \
- Σε περίπτωση που διαπιστωθεί η συνδρομή κάποιας από αυτές τις περιπτώσεις, ή κάποιας άλλης, όμοιας βαρύτητας, το δικαστήριο μπορεί να αφαιρέσει ολικά ή μερικά την άσκηση της γονικής μέριμνας από τον υπαίτιο γονέα ή να διατάξει οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο μέτρο.
Συμπερασματικά, το νέο νομοθέτημα έχει επιτύχει την υλοποίηση της αρχής γονεικής ισότητας, παρέχοντας την ευκαιρία και στους δύο γονείς να συμμετέχουν εξίσου στην ανατροφή του παιδιού. Ωστόσο, έχει επικριθεί έντονα, καθώς θεωρείται ότι η υποχρεωτική συνεπιμέλεια εντείνει τον κίνδυνο να καταστούν τα παιδιά θύματα ενδοοικογενειακής βίας, χωρίς παράλληλα να εμπεριέχει επαρκείς εγγυήσεις για την προστασία τους. Τέλος, αμφισβητείται το κατά πόσον η υποχρεωτική συνεπιμέλεια θα αποβαίνει προς το συμφέρον του παιδιού όταν οι σχέσεις μεταξύ των γονέων του είναι διαταραγμένες.
—-> Παραθέτουμε το νομοθέτημα αυτούσιο: fek-81-2021