ΕΚΟΥΣΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΜονΠρΠατρών 19/2021
Αίτηση ανάκλησης/μεταρρύθμισης απόφασης για την αφαίρεση γονικής μέριμνας ανηλίκου. Για το βάσιμο της αίτησης απαιτείται να μεσολάβησαν νέα πραγματικά περιστατικά ή μεταβολή των συνθηκών μετά την έκδοση της αρχικής απόφασης. Παράλληλη εφαρμογή των άρθρων 1536 ΑΚ και 758 ΚΠολΔ.
Ι. …Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 758 παρ. 1 ΚΠολΔ «αποφάσεις που αποφαίνονται οριστικά, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά μπορούν με αίτηση διαδίκου, μετά τη δημοσίευση τους, να ανακληθούν ή να μεταρρυθμιστούν από το δικαστήριο που τις εξέδωσε, αν προκύψουν νέα πραγματικά περιστατικά ή μεταβληθούν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες εκδόθηκαν. Η ανάκληση ή η μεταρρύθμιση γίνεται κατά τη διαδικασία των άρθρων 741 έως 781, αφού κληθούν οι διάδικοι της αρχικής δίκης και τα πρόσωπα τα οποία είχαν διορισθεί ή είχαν αντικατασταθεί ή παυθεί από την απόφαση για την άσκηση λειτουργήματος». Από την ανωτέρω διάταξη συνάγεται, μεταξύ άλλων ότι απαραίτητη προϋπόθεση για το παραδεκτό της συζήτησης της αίτησης ανάκλησης οριστικής απόφασης, που εκδόθηκε κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας είναι η κλήτευση στη δίκη της ανάκλησης και μάλιστα υποχρεωτικά, δηλαδή ανεξάρτητα από το αν τούτο διατάχθηκε από τον αρμόδιο δικαστή κατά τον προσδιορισμό της δικασίμου επί της αίτησης ανάκλησης, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 748 παρ. 3 ΚΠολΔ, όλων των διαδίκων της αρχικής δίκης, καθώς και των προσώπων που είχαν διορισθεί, αντικατασταθεί ή παυθεί από την άσκηση λειτουργήματος, όπως αυτό της γονικής μέριμνας (ΚΕΡΑΜΕΥΣ/ ΚΟΝΔΥΛΗΣ/ΝΙΚΑΣ, Ερμηνεία ΚΠολΔ, τόμος II, άρθρο 758, σελ 1504, αριθμός 9, ΕφΑθ 9707/1999, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). …Τέλος, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1536 ΑΚ, αν από τότε που εκδόθηκε δικαστική απόφαση σχετική με τη γονική μέριμνα μεταβλήθηκαν οι συνθήκες, το δικαστήριο οφείλει, ύστερα από αίτηση ενός ή και των δύο γονέων, των πλησιέστερων συγγενών ή του Εισαγγελέα, να προσαρμόσει την απόφαση του στις νέες συνθήκες, ανακαλώντας ή μεταρρυθμίζοντας την, σύμφωνα με το συμφέρον του τέκνου και ιδίως να αποδώσει στο γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας, που του έχει αφαιρεθεί. Με την ως άνω διάταξη της οποίας η ρύθμιση συνιστά απόκλιση από τη δεσμευτικότητα και σταθερότητα των δικαστικών αποφάσεων, προς το σκοπό της ανάγκης διασφάλισης του συμφέροντος του τέκνου (1511 παρ. 1 ΑΚ), λόγω μεταβολής των συνθηκών, που επήλθε μετά την έκδοση της απόφασης, καθιερώνεται ιδιότυπη υποχρέωση του δικαστηρίου να ανακαλέσει ή μεταρρυθμίσει τη σχετική με τη γονική μέριμνα απόφαση του (Β. Βαθρακοκοίλης ΕΡΝΟΜΑΚ, τόμος Ε’, άρθρο 1536, σελ. 1051, αριθμός 1). Η ρύθμιση εφαρμόζεται και στη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, καθώς αρμόδιο δικαστήριο για την ανάκληση είναι αυτό που εξέδωσε την απόφαση και κατά την ίδια διαδικασία (Β. Βαθρακοκοίλης ΕΡΝΟΜΑΚ, τόμος Ε’, άρθρο 1536, σελ. 1053, αριθμός 8). Η εν λόγω διάταξη, ωστόσο, ισχύει παράλληλα με τη διάταξη του άρθρου 758 ΚΠολΔ, που ρυθμίζει γενικά τη διαδικασία ανάκλησης αποφάσεων, εκδοθεισών κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, και δεν θέτει την τελευταία εκτός εφαρμογής, τουλάχιστον κατά το μέρος που δεν εισάγει ειδικότερες ρυθμίσεις, αποκλίνουσες από τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 758 ΚΠολΔ.
ΙΙ. …Στην προκειμένη περίπτωση η αιτούσα εκθέτει ότι δυνάμει της υπ’ αριθμ. 173/2018 απόφασης του παρόντος Δικαστηρίου, διατάχθηκε η αφαίρεση από την ίδια του συνόλου της γονικής μέριμνας, άρα και της επιμέλειας του προσώπου του ανηλίκου τέκνου της, … και η ανάθεση αυτής στο Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας – Παράρτημα Προστασίας Παιδιού «…». Επικαλούμενη δε μεταβολή των συνθηκών που επέβαλαν την ανωτέρω αφαίρεση, καθώς πλέον ζει μόνη σε μισθωμένη οικία, έχει σταθερή εργασία και έχει τη δυνατότητα να φροντίσει την κόρη της, ζητεί να ανακληθεί, άλλως να μεταρρυθμιστεί η ως άνω, υπ’ αριθμ. 173/2018 απόφαση και να ανατεθεί σε αυτήν αποκλειστικά η γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου της. Με αυτό το περιεχόμενο και αίτημα, η υπό κρίση αίτηση αρμοδίως εισάγεται για να συζητηθεί, ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού, κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρα 739, 740 παρ. 1 ΚΠολΔ και 121 ΕισΝΑΚ) είναι δε νόμιμη, ερειδόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1518, 1532, 1533, 1536 Α.Κ. και 758 ΚΠολΔ.
Με την υπ’ αριθμ. 173/2018 απόφαση του παρόντος Δικαστηρίου αφαιρέθηκε από την αιτούσα-μητέρα της, το σύνολο της άσκησης της γονικής μέριμνας… ο λόγος που επέβαλε την ως άνω αφαίρεση ήταν η παραμέληση της φροντίδας της ανήλικης εκ μέρους της, που εκδηλωνόταν ακόμα και κατά τη διάρκεια της φιλοξενίας τους στον προαναφερόμενο ξενώνα… Σήμερα η αιτούσα επικαλείται πως είναι σε θέση να αναλάβει τη φροντίδα της κόρης της, καθώς πλέον διαμένει μόνη σε μισθωμένη οικία, κατάλληλη για τη διαμονή της ανήλικης, έχει σταθερό εισόδημα από την εργασία της ως καθαρίστριας, το οποίο συμπληρώνει με επιδόματα στέγασης και αλληλεγγύης και είναι σε θέση να της προσφέρει ένα σταθερό οικογενειακό περιβάλλον. …Οι συνέπειες των τραυματικών κακοποιητικών γονεϊκών συμπεριφορών στην ψυχολογία της ανήλικης είναι σοβαρές και χρήζει προστασίας από τυχόν έκθεση ή και επανάληψη βίωσης τραυματικών εμπειριών σε παρόμοιο περιβάλλον ή με τα ίδια πρόσωπα… Συνεπώς, παρά την επιθυμία της αιτούσας – μητέρας της και την προσπάθειά της τον τελευταίο καιρό δεν εκτιμάται ότι είναι έτοιμη να αναλάβει την ευθύνη-φροντίδα της ανήλικης… Εξάλλου, το επιβαρυμένο προφίλ της, λόγω και του προβλήματος υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ που αντιμετώπιζε και οι συνθήκες διαβίωσης στις οποίες κατά το παρελθόν έχει εκθέσει το ανήλικο τέκνο της, είχαν ως αποτέλεσμα την δημιουργία ενός άκρως επικίνδυνου και κακοποιητικού περιβάλλοντος για το παιδί, με τραυματικές εμπειρίες και σοβαρές επιπτώσεις μέχρι και σήμερα, τόσο στον σωματικό όσο και στον ψυχικό του κόσμο. …Οι γονείς με διαταραχές, όπως αυτές της αιτούσας, οι οποίες οδήγησαν και στην αφαίρεση της επιμέλειας της ανήλικης, χρειάζονται μακροχρόνια παρακολούθηση από ειδικό ψυχικής υγείας προκειμένου να βελτιωθούν οι δεξιότητες γονικής μέριμνας… Η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης της αιτούσας, με την ενοικίαση κατοικίας, στην οποία έχει διαμορφώσει δωμάτιο για την ανήλικη, καθώς και η μικρή αύξηση των εισοδημάτων της, δε συνιστούν μεταβολή των συνθηκών ικανή να ανατρέψει όλα τα προαναφερόμενα, δεδομένου ότι η οικονομική της κατάσταση δεν ήταν ο μόνος παράγοντας που επέβαλε την απομάκρυνση της κόρης της από κοντά της, ενώ δεν αποδείχθηκε ότι είναι ακόμη σε θέση να αναλάβει τη φροντίδα της ανήλικης και να της προσφέρει ένα περιβάλλον σταθερό και υγιές, το οποίο θα συμβάλλει στην ομαλή ψυχοσω- ματική της ανάπτυξη… Η δε αιτούσα δεν έχει συμβουλευτεί συστηματικά ειδικό ψυχικής υγείας προκειμένου να κατανοήσει το μέγεθος των προβλημάτων που έχει προκαλέσει η συμπεριφορά της στην ανήλικη, να αντιληφθεί το γονεϊκό της ρόλο και να μπορεί στο εξής να ασκεί με επάρκεια τα καθήκοντά της. …κατά την κρίση αυτού του Δικαστηρίου δεν υπάρχει τέτοια μεταβολή των συνθηκών, που να δικαιολογεί την ανάκληση της υπ’ αριθμ. 173/2018 απόφασης του παρόντος Δικαστηρίου και με βασικό γνώμονα το συμφέρον της ανήλικης, το σύνολο της γονικής της μέριμνας πρέπει να εξακολουθεί να ασκείται από Το Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος – Παράρτημα Προστασίας Παιδιού «…», μονάδα θηλέων. Συνεπώς, πρέπει η υπό κρίση αίτηση να απορριφθεί.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Στη δημοσιευόμενη εδώ απόφαση το Δικαστήριο κλήθηκε να αποφασίσει επί αιτήσεως της μητέρας για την ανάκληση, άλλως μεταρρύθμιση απόφασης δυνάμει της οποίας της αφαιρέθηκε η γονική μέριμνα της ανήλικης κόρης της. Η υπόθεση αυτή εκδικάζεται πλέον με τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, παραδοχή η οποία ερείδεται στη διάταξη του άρθρου 121 του ΕισΝΑΚ, σύμφωνα με την οποία μεταξύ άλλων και στις περιπτώσεις των άρθρων 1532 ΑΚ και 1533 ΑΚ για την αφαίρεση της γονικής μέριμνας, εφαρμόζεται η διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας. Μέχρι πρότινος, ήτοι πριν από τις τροποποιήσεις του ν. 4335/2015, οι περιπτώσεις αφαίρεσης γονικής μέριμνας υπάγονταν ρητά, βάσει του άρθρου 681Β § 1 στοιχ. β’ ΚΠολΔ, στην ειδική διαδικασία των οι- κογενειακών διαφορών. Με την κατάργηση της διάταξης αυτής με τον ν. 4335/2015, οι εν λόγω υποθέσεις επα- νέρχονται στην εκούσια δικαιοδοσία, όπως εξαρχής προβλεπόταν με το άρθρο 31 ν. 2447/1996, το οποίο είχε τροποποιήσει αντιστοίχως το άρθρο 121 του ΕισΝΑΚ.
Καταρχήν, πρέπει να παρατηρηθεί ότι κρίσιμη για το ζήτημα της ανάκλησης ή μεταρρύθμισης οριστικής απόφασης στην εκούσια δικαιοδοσία καθίσταται η διάκριση των υπαγόμενων σ’ αυτήν υποθέσεων, αντίστοιχα, σε γνήσιες και μη γνήσιες. Κι αυτό διότι, όπως υποστηρίζεται, η αβέβαιη κατάσταση, που συνεπάγεται η δυνατότητα ανάκλησης ή μεταρρύθμισης της απόφασης δεν συμβιβάζεται με τις μη γνήσιες υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας, χαρακτηριστικό γνώρισμα των οποίων αποτελεί η δεσμευτική διάγνωση ιδιωτικού δικαιώματος ή έννομης σχέσεως (βλ. Αρβανιτάκη σε Κεραμέα/Κονδύλη/ Νίκα, Ερμηνεία ΚΠολΔ, Ασφαλιστικά μέτρα–Διαδικασία Εκούσιας Δικαιοδοσίας–Διαιτησία, 2η έκδ., 2020, άρθρ. 758 αριθ. 1∙ ΕιρΘεσ 3033/2013, ΕΠολΔ 2013, 689, παρατ. Α. Κρητικού). Ως γνήσιες υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας χαρακτηρίζονται εκείνες από τις οποίες απουσιάζει, καταρχήν, το στοιχείο της αντιδικίας (βλ. Απαλαγάκη- παλογιάννη, Εφαρμογές Πολιτικής Δικονομίας, 2017, σ. 973) και έχουν ως αντικείμενο τη δημοσίου δικαίου αξίωση του αιτούντος κατά της πολιτείας να προβεί στην επιδιωκόμενη διαπίστωση ή διάπλαση (βλ. Αρβανιτάκη σε Κεραμέα/Κονδύλη/Νίκα, Ερμηνεία ΚΠολΔ, ό.π., Εισαγ. παρατηρ. στα άρθρα 739-866, αριθ. 15∙ ΠΠρΧαλκ 4/2017, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), ενώ, αντίστοιχα, ως μη γνήσιες υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας χαρακτηρίζονται οι γνήσιες ιδιωτικού δικαίου διαφορές, όπου εμφανίζεται κανονικά το στοιχείο της αντιδικίας οι οποίες κατά παραπομπή του νόμου εκδικάζονται κατά την ειδική διαδικασία των άρθρων 741 επ. ΚΠολΔ. Πρόκειται κυρίως για διαφορές διαπλαστικού χαρακτήρα, τις οποίες ο νομοθέτης για λόγους σκοπιμότητας υπάγει προς εκδίκαση στην εκούσια δικαιοδοσία, αντί της περισσότερο δύσκαμπτης διαδικασίας της αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας (Αρβανιτάκης, σε Κεραμέα/Κονδύλη/Νίκα, Ερμηνεία ΚΠολΔ, ό.π., Εισαγ. παρατηρ. στα άρθρα 739-866, αριθ. 16).
Με βάση τη διάκριση αυτή, η αφαίρεση γονικής μέριμνας βάσει του άρθρου 1533 ΑΚ συνιστά μη γνήσια υπόθεση εκούσιας δικαιοδοσίας (βλ. Αρβανιτάκη, σε Κε- ραμέα/Κονδύλη/Νίκα, Ερμηνεία ΚΠολΔ, ό.π., άρθρ. 739 αριθ. 8∙ ΕφΑθ 1142/2000, αδημ.: «…στις γνήσιες υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας, δηλ. σε εκείνες που αναφέρονται στα άρθρα 782-866 ΚΠολΔ και όχι στις μη γνήσιες υποθέσεις, δηλ. στις ιδιωτικές διαφορές τις οποίες ο νόμος παραπέμπει προς εκδίκαση κατά την εκούσια δικαιοδοσία, όπως η ανωτέρω από το άρθρο 1532 ΑΚ διαφορά…»∙ ΜΠρΘεσ 1738/2019, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ: «…το γεγονός ότι η αφαίρεση της γονικής μέριμνας χαρακτηρίζεται ως μη γνήσια υπόθεση εκούσιας δικαιοδοσίας, λόγω του ότι ο νόμος την παραπέμπει προς εκδίκαση κατά τη διαδικασία αυτή, δεν καθιστά το δικαίωμα της γονικής μέριμνας δεκτικό διαθέσεως εκ μέρους των διαδίκων»). Έτσι, παρατηρείται ότι, ενώ στις μη γνήσιες υποθέσεις γενικά η ανάκληση ή μεταρρύθμιση της απόφασης δεν συμβαδίζει καταρχήν με τη φύση τους, ειδικά για την περίπτωση των υποθέσεων περί γονικής μέριμνας, επομένως και για την ανάκλησή της, το άρθρ. 1536 ΑΚ εισάγει διάφορη ρύθμιση.
Υπό την έννοια αυτή, το άρθρο 758 ΚΠολΔ εξειδικεύεται όσον αφορά ειδικότερα στην αφαίρεση της γονικής μέριμνας από το άρθρο 1536 ΑΚ, με βάση το οποίο, αν από τότε που εκδόθηκε δικαστική απόφαση σχετική με τη γονική μέριμνα μεταβλήθηκαν οι συνθήκες, το δικαστήριο οφείλει, ύστερα από αίτηση του ενός ή και των δύο γονέων, των πλησιέστερων συγγενών ή του Εισαγγελέα, να προσαρμόσει την απόφασή του στις νέες συνθήκες, ανακαλώντας ή μεταρρυθμίζοντας την, σύμφωνα με το συμφέρον του τέκνου και ιδίως να αποδώσει στο γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας που του έχει αφαιρεθεί. Όπως μάλιστα παρατηρεί και η ανωτέρω απόφαση, η ρύθμιση του άρθρου 1536 ΑΚ εφαρμόζεται και στη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, καθώς αρμόδιο δικαστήριο για την ανάκληση της απόφασης είναι αυτό που την εξέδωσε, δικάζοντας κατά την ίδια διαδικασία (βλ. Βαθρακοκοίλη, ΕΡΝΟΜΑΚ, τόμος Ε’, άρθρο 1536 αριθ. 8). Δηλαδή, αρμόδιο εν προκειμένω είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο, το οποίο εξέδωσε την απόφαση για την αφαίρεση γονικής μέριμνας, καθώς βάσει του άρθρου 121 ΕισΝΑΚ οι σχετικές υποθέσεις των άρθρων 1532 και 1533 ΑΚ υπάγονται κατά παραπομπή στη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας και συνεπώς βάσει του άρθρου 740 § 1 ΚΠολΔ εκδικάζονται από το Μονομελές Πρωτοδικείο, το οποίο θα δικάσει επακόλουθα και την αίτηση ανάκλησης της ως άνω απόφασης.
Έτσι, δεδομένου ότι στη συγκεκριμένη αυτή περίπτωση το άρθρο 758 ΚΠολΔ εμφανίζεται ως το δικονομικό αντίκρισμα της διάταξης του άρθρου 1536 ΑΚ, δικαιολογείται και η θέση της εδώ δημοσιευόμενης απόφασης περί παράλληλης εφαρμογής των δύο διατάξεων. Με τον τρόπο αυτόν εισάγεται απόκλιση από τη δεσμευτικότητα και σταθερότητα των δικαστικών αποφάσεων που επιλύουν οριστικά μια ιδιωτική διαφορά (μη γνήσια υπόθεση εκούσιας δικαιοδοσίας), όπως εκφράζεται με τη θέση ότι στις μη γνήσιες υποθέσεις δεν εφαρμόζεται η διάταξη περί ανάκληση/μεταρρύθμισης του άρθρ. 758 ΚΠολΔ, προκειμένου να διασφαλιστεί αποτελεσματικότερα το συμφέρον του τέκνου (βλ. άρθρο 1511 § 2 ΑΚ: «Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου… πρέπει να αποβλέπει και η απόφαση του δικαστηρίου…»).
Στην συγκεκριμένη περίπτωση, το Δικαστήριο κρίνοντας, επί αίτησης ανάκλησης προγενέστερης απόφασης για την αφαίρεση γονικής μέριμνας, την οποία θεώρησε ως νόμιμη δυνάμει των άρθρων 1536 ΑΚ και 758 ΚΠολΔ, απεφάνθη ότι η βελτίωση συνθηκών διαβίωσης της αιτούσας, με την ενοικίαση κατοικίας και τη διαμόρφωση δωματίου για την ανήλικη κόρη της, καθώς και η μικρή αύξηση εισοδημάτων της αιτούσας λόγω της σταθερής πλέον εργασίας της, δεν συνιστούν μεταβολή των συνθηκών ικανή να ανατρέψει τους λόγους, οι οποίοι επέβαλαν την αφαίρεση της γονικής μέριμνας. Και τούτο διότι, ο λόγος που εξαρχής της είχε αφαιρεθεί η γονική μέριμνα δεν ήταν η δυσμενής οικονομική της κατάσταση, αλλά η ανάρμοστη συμπεριφορά που επεδείκνυε στην ανήλικη κόρη της και το πρόβλημα αλκοολισμού που αντιμετώπιζε, γεγονότα τα οποία εξακολουθούσαν να υφίστανται κατά τον χρόνο συζήτησης της αίτησης ανάκλησης. Συνεπώς, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, οι ανωτέρω μεταβολές που η αιτούσα επικαλέστηκε δεν δικαιολογούν την ανάκληση της απόφασης περί αφαίρεσης της γονικής μέριμνας απ’ αυτήν.
Θα πρέπει, εξάλλου, να σημειωθεί ότι η διάταξη του άρθρου 758 ΚΠολΔ κατά κανόνα εφαρμόζεται παράλληλα με τη δυνατότητα άσκησης έφεσης κατά της απόφασης (βλ. ΕφΘεσ 64/2009, ΕΠολΔ 2009.660∙ ΕιρΘεσ 3033/2013, ΕΠολΔ 2013.689, παρατ. Κρητικού). Ωστόσο, το άρθρο 47 ν. 2447/1996, προβλέπει ειδικότερα ότι στην περίπτωση του άρθρου 1532 § 1 ΑΚ δεν επιτρέπεται το ένδικο μέσο της έφεσης (βλ. ΑΠ 1111/2002, ΤΝΠ ΝΟ- ΜΟΣ∙ ΜονΕφΠειρ 179/2021, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ∙ ΜονΕφΑιγ 108/2021, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ∙ ΜονΕφΠειρ 490/2016, ΤΝΠ ΝΟ- ΜΟΣ∙ ΜονΕφΠειρ 622/2014∙ αντίθ. ΜονΕφΔωδ 14/2020, η οποία δέχτηκε τυπικά και εν μέρει στην ουσία της την έφεση). Η τελευταία αυτή διάταξη, που καθιστά ανέκκλητη την απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου που αφορά στη γονική μέριμνα ανήλικου τέκνου, και επιτρέπει μόνο την άσκηση κατ’ αυτής αναίρεσης, δεν αντίκειται στο άρθρο 20 ή σε άλλη διάταξη του Συντάγματος, ούτε στο άρθρο 6 της Σύμβασης της Ρώμης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες (ν.δ. 53/1974), γιατί οι διατάξεις αυτές διασφαλίζουν τη δυνατότητα προσφυγής σε δικαστήριο όχι όμως και δικαίωμα σε ένδικο μέσο κατά απόφασης που θα εκδοθεί, οι διατάξεις δε των άρθρων 741 επ. ΚΠολΔ, που κατά τα ως άνω εφαρμόζονται κατά την εκδίκαση τέτοιας αίτησης, διασφαλίζουν πλήρως το δικαίωμα απόδειξης των ισχυρισμών των διαδίκων και συνεπώς εκπληρώνονται οι όροι διεξαγωγής δίκαιης δίκης (ΑΠ 1111/2022, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Συνεπώς, η αίτηση ανάκλησης απόφασης και η αίτηση αναίρεσης αποτελούν τις μοναδικές νομικές οδούς που, τηρουμένων των όρων του νόμου, μπορεί να ακολουθήσει ένας γονέας για την ανατροπή της απόφασης περί αφαίρεσης γονικής μέριμνας από αυτόν. – Σχολιασμός: Δήμητρα Κώστογλου Ασκ. Δικηγόρος
Δημοσίευση: Αρμενόπουλος έτος 76ο Ιούλιος 2022