Νομολογία: ΔΠρΠειρ Α 1699/2017
Πρόεδρος: Αθηνά Τσώνου.
Εισηγήτρια: Μαριάννα Τσεγγελίδου, Πρωτοδίκης. Δικηγόρος: Αν. Κωστακόπουλος.
Περίληψη: Επιλογή οργανισμού ασφάλισης ασθένειας· υποχρέωση επιλογής με ρητή αίτηση· μετά την παρέλευση διετίας δεν απαιτείται νέα αίτηση αν ο ασφαλισμένος εμμένει στην αρχική, έχει όμως δικαίωμα να μεταβάλει επιλογή.
Κείμενο απόφασης: «…2. Με την προσφυγή αυτή ζητείται παραδεκτώς η ακύρωση της υπ’ αριθ. 181/Συν.31/18.5.2011 απόφασης της Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής (ΤΔΕ) της Περιφερειακής Διεύθυνσης ΟΑΕΕ Νοτίου Αττικής. Με την απόφαση αυτή έγινε δεκτή ένσταση της καθ’ ης ασφαλισμένης κατά της υπ’ αριθ. πρωτ. 26538/14.12.2010 απόφασης του Προϊσταμένου του Τμήμα- τος Γλυφάδας του ΟΑΕΕ Νοτίου Αττικής και κρίθηκε ότι η ανωτέρω πρέπει να απαλλαγεί από την καταβολή εισφορών κλάδου ασθενείας του Ταμείου, για το χρονικό διάστημα από τον 3ο/2006 έως τον 9ο/2010, λόγω παράλληλης ασφάλισής της στο ΙΚΑ.
3. Σύμφωνα με την § 1 του άρθρου 14 του ν.δ. 4277/1962 (191 Α), όπως η παράγραφος αυτή ισχύει μετά την αντικατάσταση του δεύτερου εδαφίου της με την § 1 του άρθρου 17 του ν. 1469/1984 (ΦΕΚ 11 Α) και τη συμπλήρωση της με την § 2 του άρθρου 30 του ν. 1759/1988 (ΦΕΚ 50 Α): «Από πρώτης του μεθεπομένου της δημοσιεύσεως του παρόντος μηνός, ουδείς δύναται να είναι ησφαλισμένος συγχρόνως εις πλείονας του ενός Οργανισμούς Ασφαλίσεως Ασθενείας. Ως οργανισμοί ασφάλισης ασθενείας νοούνται το δημόσιο, οι δήμοι και οι κοινότητες, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, εφόσον χορηγούν ίσες τουλάχιστον σε έκταση και ύψος παροχές ασθενείας και μητρότητας με τις προβλεπόμενες από τον α.ν. 1846/1951. … Δικαίωμα επιλογής του οργανισμού ασφάλισης ασθενείας έχουν μόνο οι ασφαλισμένοι από δικό τους δικαίωμα (άμεσα ασφαλισμένοι) και οι συνταξιούχοι (από δική τους απασχόληση ή λόγω θανάτου), που συγχρόνως υπάγονται σε δύο ή περισσότερα ταμεία ή κλάδους ασθενείας. Η επιλογή του φορέα γίνεται ύστερα από αίτηση του δικαιούχου, μπορεί δε αυτή να μεταβάλλεται, αλλά πάντοτε ύστερα από τη συμπλήρωση δύο τουλάχιστον ετών από την προηγούμενη επιλογή …». Εξάλλου, η υπ’ αριθ. 35/1385/29.9.1999 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων «Έγκριση του Κανονισμού του Κλάδου Υγείας του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) (ΦΕΚ 1814 Β), η οποία εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση της § 5 του άρθρου 10 του ν. 2676/1999 (ΦΕΚ 1 Α) και στις ρυθμίσεις της οποίας υπάγονται και οι ασφαλισμένοι στον κλάδο ασθενείας του ΤΕΒΕ και νυν ΟΑΕΕ, ορίζει στο άρθρο 3 ότι: «Οι ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ έχουν το δικαίωμα να εξαιρεθούν με αίτησή τους από την ασφάλιση του Κλάδου Υγείας, εφόσον είναι άμεσα ασφαλισμένοι ή συνταξιούχοι από δική τους απασχόληση ή λόγω θανάτου για παροχές ασθένειας στο Δημόσιο ή άλλο Ασφαλιστικό Οργανισμό απαλλασσόμενοι της υποχρέωσης καταβολής της αντίστοιχης εισφοράς Κλάδου Υγείας. Η ως άνω απαλλαγή αρχίζει από την πρώτη του επόμενου μήνα υποβολής της αίτησης, εκτός εάν το δικαίωμα ασκηθεί κατά την ημερομηνία εγγραφής στα μητρώα ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ, οπότε η απαλλαγή χωρεί από της εγγραφής. Η επιλογή του φορέα γίνεται ύστερα από αίτηση του δικαιούχου, μπορεί δε αυτή να μεταβάλλεται, αλλά πάντοτε ύστερα από τη συμπλήρωση δύο (2) τουλάχιστον ετών από την προηγούμενη επιλογή».
4. Κατά την έννοια της διάταξης της § 1 του άρθρου 14 του ν.δ. 4277/1962 αποκλείεται η υπαγωγή του ασφαλισμένου σε περισσότερους του ενός οργανισμούς ασφάλισης ασθένειας. Στον ασφαλισμένο όμως απόκειται να επιλέξει τον οργανισμό ασφάλισης ασθένειας, στον οποίο επιθυμεί να υπαχθεί, ως παρέχοντα σε αυτόν τη μεγαλύτερη ασφαλιστική προστασία, ενόψει των υποκειμενικών πραγματικών περιστατικών και των οικονομικών επιβαρύνσεων τις οποίες συνεπάγεται κάθε ασφάλιση. Εξάλλου, η επιλογή ασφαλιστικού οργανισμού, η οποία αποτελεί υποχρέωση και δικαίωμα του ασφαλισμένου, παράγει έννομες συνέπειες από την άσκηση αυτής, για την άσκηση δε αυτής απαιτείται η υποβολή σχετικής αίτησης του ασφαλισμένου (ΣτΕ 578/ 2013, 1889/2011, 327/2010, 327/2010, 125/2007, 4203/1996 κ.α.).
5. Στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία της δικογραφίας, προκύπτουν τα εξής: Η καθ ́ ης, η οποία ασφαλίσθηκε στο ΤΕΒΕ (νυν ΟΑΕΕ) ως ασκούσα το επάγγελμα «Οικοδομικές Εργασίες –Τεχνική Εταιρεία» από 22.10.1987, ζήτησε με αίτηση της να απαλλαγεί από την υποχρέωση καταβολής εισφορών κλάδου ασθενείας, γιατί ήταν ασφαλισμένη για τον κλάδο παροχών ασθενείας στο ΙΚΑ, επιλέγοντας έτσι το ΙΚΑ ως οργανισμό ασφάλισης ασθενείας. Όπως, ιστορείται στο δικόγραφο της προσφυγής από τον προσφεύγοντα οργανισμό, η καθ’ ης είχε εξαιρεθεί από τον κλάδο ασθενείας του ΤΕΒΕ για το από 1.1.2004 έως 28.2.2006 χρονικό διάστημα, δυνάμει της υπ’ αριθ. 7795/2005 σχετικής απόφασης, καθώς για το χρονικό διάστημα αυτό προέκυπτε η ασφαλιστική της κάλυψη στον επιλεγέντα από την ίδια ασφαλιστικό οργανισμό (θεώρηση βιβλιαρίου ασθενείας του ΙΚΑ). Στη συνέχεια, με την υπ’ αριθ. 21983/30.9.2010 αίτησής της, ζήτησε και πάλι να απαλλαγεί από τον κλάδο ασθενείας του Ταμείου για το χρονικό διάστημα από 1.3.2006 και εντεύθεν. Επί της αίτησης αυτής, εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 26538/14.12.2010 απόφαση της Προϊσταμένης του Τμήματος Γλυφάδας του ΟΑΕΕ Νοτίου Αττικής, με την οποία έγινε μερικώς δεκτό το αίτημά της, και απηλλάγη η καθ ́ ης ασφαλισμένη από την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών για τον κλάδο ασθένειας μόνο για το χρονικό διάστημα από 1.10.2010 και εφεξής, με την αιτιολογία ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις της § 1 του άρθρου 3 της υπ’ αριθ. 35/1385/29.9.1999 απόφασης του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Κανονισμός του Κλάδου Υγείας του ΟΑΕΕ), δικαιούται να απαλλαγεί από την υποχρέωση καταβολής της αντίστοιχης εισφοράς Κλάδου Υγείας μόνο από την πρώτη του επόμενου μήνα υποβολής της αίτησής της και όχι αναδρομικά.
Κατά της ως άνω υπ’ αριθ. 26538/14.12.2010 απόφασης της Προϊσταμένης του Τμήματος Γλυφάδας του ΟΑΕΕ Νοτίου Αττικής, (ΤΕΒΕ) η καθ’ ης άσκησε την από 20.1.2011 εμπρόθεσμη ένσταση ενώπιον της Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής του ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ) Νοτίου Αττικής, ισχυριζόμενη ότι δεν γνώριζε τις χρονικές προϋποθέσεις και ότι η καταβολή των εισφορών κλάδου υγείας έγινε εκ παραδρομής από το λογιστή της. Η Τοπική Διοικητική Επιτροπή, με την προσβαλλόμενη απόφαση της, αφού δέχθηκε ότι η ασφαλισμένη επέλεξε το ΙΚΑ ως οργανισμό ασφάλισης ασθενείας, έκανε δεκτή την ένσταση. Ήδη, με την κρινόμενη προσφυγή ο ΟΑΕΕ ζητεί την ακύρωση της απόφασης αυτής προβάλλοντας ότι αφενός η από 30.9.2010 αίτηση της καθ’ ης υποβλήθηκε εκπροθέσμως, όσον αφορά το χρονικό διάστημα από τον 3ο/2006 έως τον 9ο/2010, ήτοι μετά παρέλευση διετίας από την επιλογή του άλλου ασφαλιστικού φορέα (ΙΚΑ), δεδομένου ότι είχε απαλλαγεί με την υπ’ αριθ. 7795/2005 απόφαση του ΟΑΕΕ για το χρονικό διάστημα από 1.1.2004 έως 28.2.2006 καθώς και ότι για το χρονικό διάστημα από τον 3ο/2006 έως τον 9ο/2010 αυτή είχε καταβάλλει εισφορές κλάδου υγείας.
6. Κατόπιν των ανωτέρω, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας ειδικότερα υπόψη ότι η καθ’ ης με αίτησή της προς τον ΟΑΕΕ είχε επιλέξει το ΙΚΑ ως οργανισμό ασφάλισης ασθενείας, η δε επιλογή της αυτή δεν μεταβλήθηκε, καθόσον για την επιλογή (αρχική αλλά και τυχόν μεταγενέστερη -τροποποιητική της προηγούμενης) απαιτείται η υποβολή σχετικής αίτησης, στην οποία να εκφράζεται ρητά η βούληση του ασφαλισμένου για επιλογή συγκεκριμένου οργανισμού ασφάλισης ασθενείας, τέτοια δε είναι και η αίτηση εξαίρεσης από τον κλάδο ασθενείας λόγω ασφάλισης σε άλλο οργανισμό ασφάλισης ασθενείας, και δεν αρκεί η καταβολή μικτού ασφαλίστρου (στο οποίο συμπεριλαμβάνεται και η εισφορά κλάδου ασθένειας), όπως εν προκειμένω, και, περαιτέρω, ότι με την προαναφερθείσα διάταξη της § 1 του άρθρου 14 του ν.δ. 4277/1962 δεν καθιερώνεται υποχρέωση του ασφαλισμένου, μετά την παρέλευση διετίας από την προηγούμενη επιλογή του, να υποβάλει εκ νέου αίτηση για το ότι εμμένει σ’ αυτήν, αλλά παρέχεται σ’ αυτόν το δικαίωμα να μεταβάλλει επιλογή υπό την προϋπόθεση όμως ότι παρήλθε διετία από την προηγούμενη επιλογή του και ενόψει και του ότι η καθ’ ης ήταν καλυμμένη για παροχές ασθενείας από το ΙΚΑ, κρίνει ότι η καθ’ ης πρέπει να απαλλαγεί από την καταβολή εισφορών κλάδου υγείας του ΟΑΕΕ για το χρονικό διάστημα από τον 3ο/2006 έως τον 9ο/2010, αφού για το ως άνω χρονικό διάστημα ήταν εν ισχύ η από 11.3.2005 δήλωση επιλογής της και ήταν καλυμμένη για παροχές ασθενείας από το ΙΚΑ. Επομένως, η Τοπική Διοικητική Επιτροπή του ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ) Νοτίου Αττικής κρίνοντας ομοίως με την προσβαλλόμενη απόφαση της ορθά εκτίμησε τα πραγματικά περιστατικά και εφάρμοσε το νόμο».
Πηγή: Σάκκουλας