Προσφάτως δημοσιεύθηκε ο νόμος 5193/2025 (ΦΕΚ 56/Α/11-04-2025) του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, αναφορικά με την ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς και λοιπές διατάξεις, ο οποίος συμπεριλαμβάνει ρυθμίσεις για τη μείωση του ιδιωτικού χρέους που αποτελούν μια ολοκληρωμένη λύση για τη διαχείριση ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Ο νόμος στοχεύει μεταξύ των λοιπών κομβικών σημείων στην αντιμετώπιση των ζητημάτων της διεύρυνσης της εφαρμογής και της χρήσης του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, της βελτίωσης της διαδικασίας της εξυγίανσης και της απαλλαγής του 8ου Μέρους του Ν. 4738/2020 (Α΄ 207), της επέκτασης του Προγράμματος Συνεισφοράς Δημοσίου σε ευάλωτους οφειλέτες, της ρύθμισης των υποχρεώσεων των πιστωτών πριν από τον πλειστηριασμό και των προκαταβολών πρόσθετων ποσών από το Εγγυητικό Κεφάλαιο Ιδιωτικής Ασφάλισης Ζωής (Μέρος Ζ’).
Οι ρυθμίσεις του Μέρους Ζ’ του Ν. 5193/2025 εμπλουτίζουν το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο με τα κριτήρια που επιτρέπουν τη διεύρυνση της περιμέτρου των οφειλετών που επωφελούνται από τις πρόνοιες του εξωδικαστικού μηχανισμού, μέσω της διεύρυνσης των ισχυόντων εισοδηματικών κριτηρίων. Η καινοτομία του νόμου έγκειται στο ότι η υποχρεωτική αποδοχή της ρύθμισης από τις τράπεζες και τους servicers επεκτείνεται πέρα από τους ευάλωτους οφειλέτες και στη μεσαία τάξη, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να αποπληρώσουν σταδιακά τις οφειλές τους, προστατεύοντας την περιουσία τους από κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.
🔲 Τι είναι ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών;
Ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών αποτελεί εξωδικαστική διαδικασία ρύθμισης χρηματικών οφειλών προς χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης. Ο εξωδικαστικός μηχανισμός αποσκοπεί να παράσχει στους πιστωτές λειτουργικό περιβάλλον διαμόρφωσης προτάσεων ρύθμισης των οφειλών του εκάστοτε οφειλέτη, με σκοπό να αποφευχθεί η πτώχευση.
🔲 Ποιος οφειλέτης θεωρείται ευάλωτος και τι είναι η βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη;
Σύμφωνα με την περ. α’ του άρθρου 217 του Ν. 4738/2020 (ως τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 65 του Ν. 5113/2024), ευάλωτος θεωρείται ο οφειλέτης, στο πρόσωπο του οποίου πληρούνται σωρευτικά τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που ισχύουν, σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 4472/2017 (Α` 74), καθώς και άτομα με αναπηρία, εφόσον το ποσοστό αναπηρίας τους, σε συνδυασμό με το εισόδημα και την περιουσία τους, τους προσδίδουν τα χαρακτηριστικά του ευάλωτου οφειλέτη.
Η δε περ. β’ της ανωτέρω διάταξης προβλέπει ότι ως βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη, νοείται αυτή που βεβαιώνει ότι ο οφειλέτης είναι ευάλωτος σύμφωνα με την περ. α΄ και ότι το ακίνητό του, το οποίο προσδιορίζεται στη βεβαίωση της παρούσας, συνιστά την κύρια κατοικία του, σύμφωνα με την περ. ε΄. Η βεβαίωση του παρόντος παρέχεται έπειτα από αίτημα φυσικού προσώπου το οποίο δηλώνει ότι έχει κηρυχθεί σε πτώχευση ή ότι o ενυπόθηκος ή ο προσημειούχος πιστωτής, σύμφωνα με την περ. γ΄, έχει κατάσχει το ακίνητό του ή ότι έχει καταρτιστεί η σύμβαση αναδιάρθρωσης του Κεφαλαίου Α΄ του Δεύτερου Μέρους του Πρώτου βιβλίου.
🔲 Πώς αυξήθηκαν τα εισοδηματικά όρια υπαγωγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό των οφειλετών;
Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο 178 του Ν. 5193/2025, το οποίο τροποποιεί την παρ. 3 του άρθρου 14 του Ν. 4738/2020 ορίζονται τα εξής: «3. Για οφειλέτες που: α) πληρούν τα κριτήρια του ευάλωτου οφειλέτη, σύμφωνα με την περ. α) του άρθρου 217 και έχουν εκδώσειβεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη, σύμφωνα με την περ. β) του ίδιου άρθρου, β) πληρούν έως το διπλάσιο των εισοδηματικών και λοιπών περιουσιακών κριτηρίων του ευάλωτου οφειλέτη της περ. α) του άρθρου 217, έχουν ληξιπρόθεσμες, εν όλω ή εν μέρει, οφειλές τουλάχιστον ενενήντα (90) ημερών κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος σε χρηματοδοτικούς φορείς ύψους έως τριακόσιες χιλιάδες (300.000) ευρώ και χαρακτηρίζονται ως επιλέξιμοι οφειλέτες, τεκμαίρεται η συναίνεση του συνόλου των πιστωτών, επί της παραγόμενης αντιπρότασης πιστωτών, σύμφωνα με την παρ. 2Α του άρθρου 71, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοδοτικών φορέων, του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης. Στην περίπτωση αυτή, η πρόταση ρύθμισης που προκύπτει στη βάση της αντιπρότασης πιστωτών προσφέρεται μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας στον οφειλέτη εντός της προθεσμίας του άρθρου 16 και ο οφειλέτης δύναται να την αποδεχθεί ή να την απορρίψει. Σε περίπτωση αποδοχής, υπογράφεται η αυτομάτως παραγόμενη σύμβαση αναδιάρθρωσης, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 14 [..]».
Σημειωτέον πως για τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που απαιτούνταν να συντρέχουν για τον ευάλωτη οφειλέτη του Ν. 4738/2020, εφαρμοζόταν αναλογικά τα άρθρα 2 παρ. 6 και 4 και της ΥΑ 71670/2021 (ΦΕΚ Β 4500/29/09/2021). Βάσει λοιπόν του άρθρου 4 παρ. 1 ορίζονταν τα εξής: «Το συνολικό εισόδημα του νοικοκυριού, όπως υπολογίζεται για τους σκοπούς της ένταξης στο πρόγραμμα, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια ορίζεται επιπλέον προσαύξηση 3.500 ευρώ για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού. Στο νοικοκυριό με απροστάτευτο/α τέκνο/α ορίζεται επιπλέον προσαύξηση 3.500 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο. Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
Για τα δε περιουσιακά στοιχεία στην παρ. 2α και 2β του άρθρου 4 ορίζονταν τα εξής: «Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. με τις διατάξεις του ν. 4223/2013 (Α’ 287) και προκύπτει από την τελευταία εκδοθείσα πράξη προσδιορισμού φόρου, δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολο της το ποσό των 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 180.000 ευρώ. β. Περιουσιακό τεκμήριο: Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων των μελών του νοικοκυριού σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού, όπως έχουν δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1), δεν μπορεί να υπερβαίνει ετησίως το ποσό που προκύπτει από τον κατωτέρω μαθηματικό τύπο: Ετήσιος τόκος = όριο καταθέσεων για κάθε τύπο νοικοκυριού * μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο /100. Ως έτος υπολογισμού του μέσου καταθετικού επιτοκίου ορίζεται εκείνο στο οποίο αντιστοιχεί η τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος. Ως όρια καταθέσεων για κάθε τύπο νοικοκυριού ορίζονται τα ακόλουθα:
Σύνθεση Νοικοκυριού Όρια καταθέσεων / μετοχών, ομολόγων κ.τ.λ.
Μονοπρόσωπο νοικοκυριό 7.000€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη 10.500€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη 14.000€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα μέλη 17.500€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από 5 μέλη και πάνω 21.000€ [..]
Με τον Ν. 5193/2025 λοιπόν, τα διπλασιασμένα κριτήρια για την υπαγωγή των ευάλωτων οφειλετών στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών έχουν διαμορφωθεί ως εξής:
| Σύνθεση Νοικοκυριού | Νέα όρια εισοδήματος | Νέα όρια περιουσίας | Νέα όρια καταθέσεων |
| Μονοπρόσωπο νοικοκυριό | 14.000 € | 240.000 € | 14.000 € |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από 2 μέλη | 21.000 € | 270.000 € | 21.000 € |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από 3 μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με 1 ανήλικο μέλος | 28.000 € | 300.000 € | 28.000 € |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από 4 μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με 2 ανήλικα μέλη | 35.000 € | 330.000 € | 35.000 € |
| Νοικοκυριό αποτελούμενο από ≥ 5 μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ≥ 3 ανήλικα μέλη | 42.000 € | 360.000 € | 42.000 € |
Όσοι λοιπόν πληρούν τα νέα κριτήρια υπαγωγής, η ρύθμιση γίνεται δεκτή αυτόματα, χωρίς να απαιτείται έγκριση από τις τράπεζες.
🔲 Ποια δυνατότητα δίνεται στις τράπεζες αναφορικά με την πρόταση ρύθμισης; Ποιοι είναι οι λόγοι ανακοπής;
Παρά την αύξηση των ανωτέρω εισοδηματικών κριτηρίων που εντάσσουν περισσότερους οφειλέτης «στη βεντάλια» της ρύθμισης των οφειλών, διατηρήθηκε εν ισχύ η σημαντική για τους εκάστοτε πιστωτές δυνατότητα να προσφύγουν στη δικαιοσύνη στο πλαίσιο των προτάσεων ρύθμισης οφειλών. Ειδικότερα, κατά της αυτομάτως αποδεκτής πρότασης ρύθμισης οφειλών του ευάλωτου οφειλέτη, οι πιστωτές έχουν τη δυνατότητα, βάσει του άρθρου 66 του Ν. 5072/2023 (ως τροποποιήθηκε με το άρθρο 178 του Ν. 5193/2025), να ασκήσουν ενώπιον του κατά τόπον αρμόδιου Πρωτοδικείου ανακοπή (διαδικασία ασφαλιστικών μέτρων), εντός είκοσι (20) ημερών από την εξαγωγή της πρότασης ρύθμισης. Η συζήτηση της ανακοπής προσδιορίζεται υποχρεωτικά εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την κατάθεσή της και η επίδοση γίνεται εντός πέντε (5) ημερών από την κατάθεση. Ως επίδοση προς τον οφειλέτη και τους λοιπούς πιστωτές νοείται και η υποβολή αντιγράφου της ανακοπής στην πλατφόρμα του μηχανισμού.
Αποκλειστικά προτεινόμενοι λόγοι ανακοπής εκ μέρους των πιστωτών είναι οι εξής:
Α) Ανακρίβεια των στοιχείων που έχει υποβάλλει ο οφειλέτης
Β) Μειωμένη ικανοποίηση της απαίτησης του πιστωτή σε σχέση με την ικανοποίηση που θα προέκυπτε από την ολοκλήρωση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης
🔲 Τι ισχύει για την υποχρέωση του πιστωτή να υποβάλλει ΠΡΟ ΤΟΥ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΥ έγγραφη πρόταση ρύθμισης στον οφειλέτη;
Δεδομένου ότι καθημερινά πλήθος οφειλετών γίνονται αποδέκτες της καταχρηστικής άσκησης δικαιωμάτων από τους πιστωτές (ήτοι πιστωτικών ιδρυμάτων, τα οποία έχουν χορηγήσει πίστωση, ή πρόσωπα που είναι αγοραστές πιστώσεων, βάσει της περ. 2 του άρθρου 4 του Ν. 5072/2023) στα πλαίσια της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης, ο Ν. 5193/2025 ρύθμισε τις υποχρεώσεις των πιστωτών προ της διενέργειας πλειστηριασμού επί ακινήτου του οφειλέτη.
Εισήχθη, λοιπόν, η υποχρέωση των πιστωτών να υποβάλουν εγγράφως πρόταση ρύθμισης της οφειλής του στον οφειλέτη τουλάχιστον τρεις (3) μήνες πριν από τη διενέργεια πλειστηριασμού, με κάθε πρόσφορο μέσο (συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας). Για να συντρέξει αυτή η υποχρέωση των πιστωτών πρέπει να συντρέχουν τα κατωτέρω:
Α) να πρόκειται για πλειστηριασμό που επισπεύδεται το πρώτον μετά την ισχύ του Ν. 5193/2025, ήτοι μετά τις 11-04-2025, δηλαδή να μην αφορά επαναλαμβανόμενους πλειστηριασμούς ή δηλώσεις συνέχισης εν γένει. Η ανωτέρω δυνατότητα σ’ αυτή την περίπτωση προσφέρεται μία φορά.
Β) ο οφειλέτης να έχει παράσχει τα στοιχεία επικοινωνίας του (τουλάχιστον τηλέφωνο επικοινωνίας και διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας) μέσω του συστήματος προσωποποιημένης πληροφόρησης του εκάστοτε πιστωτή (άρθρο 13 παρ. 7 του ν. 5072/2023 (Α’ 198), στο οποίο είναι διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τα ποσά που οφείλει ο δανειολήπτης, με αναλυτική καταγραφή των ποσών που οφείλονται ως κεφάλαιο, τόκοι, προμήθειες, τυχόν άλλες χρεώσεις, καθώς και το ισχύον επιτόκιο, η περιοδικότητα των δόσεων, το ύψος τους, η ημερομηνία πληρωμής κάθε δόσης, το τρέχον υπόλοιπο, καθώς και ο λογαριασμός εξυπηρέτησης της οφειλής.
Γ) ο οφειλέτης να έχει ανταποκριθεί σε αίτημα του πιστωτή για παροχή στοιχείων οικονομικής και περιουσιακής του κατάστασης.
Σε περίπτωση, ωστόσο, που ο πιστωτής έχει ήδη τηρήσει τη διαδικασία του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών (Ν. 4224/2013), τότε απαλλάσσεται της άνω υποχρέωσης.
🔲 Ποιο είναι το απώτατο όριο για να υπαχθεί κάποιος στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών με τον Ν. 5196/2025;
Βάσει του άρθρου 185 του Ν. 5196/2025 εντός αποκλειστικής προθεσμίας δύο μηνών από την έναρξη ισχύος του ανωτέρω νόμου (ήτοι από τις 11-04-2025, ότε και δημοσιεύθηκε το σχετικό Φ.Ε.Κ.), επιτρέπεται η υποβολή νέας αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών, κατά παρέκκλιση της περ. δ’ της παρ. 3 του άρθρου 7 του Ν. 4738/2020 (Α’ 207), σε οφειλέτες των οποίων οι αιτήσεις απορρίφθηκαν και εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής της παρ. 3 του άρθρου 14 του ως άνω νόμου για τη ρύθμιση οφειλών προς τους χρηματοδοτικούς φορείς, το δημόσιο και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.
🔲 Ποιες είναι οι λοιπές προβλέψεις του Ν. 5196/2025;
Επιγραμματικά, οι λοιπές προβλέψεις του ανωτέρω νομοθετήματος εντοπίζονται στα εξής:
• Επιτάχυνση της ανάπτυξης της κεφαλαιαγοράς, αίροντας υφιστάμενα εμπόδια του εθνικού κανονιστικού πλαισίου και παρέχοντας ισχυρά φορολογικά κίνητρα για τους επενδυτές (Μέρος Α’).
• Αντιμετώπιση της ανάγκης για θεσμική θωράκιση των εποπτικών φορέων της κεφαλαιαγοράς, ήτοι της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και της Τράπεζας της Ελλάδος, με την ενίσχυση της διαφάνειας στη λειτουργία τους και τη διεύρυνση των εποπτικών και ρυθμιστικών μηχανισμών και εργαλείων που διαθέτουν (Μέρος Β’).
• Αντιμετώπιση της υποχρέωσης ορισμού αρμόδιων αρχών αναφορικά με τα κρυπτοστοιχεία (Μέρος Γ’).
• Αντιμετώπιση της ανάγκης λήψης μέτρων προς εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2023/2631 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σχετικά με τα ευρωπαϊκά πράσινα ομόλογα και τις προαιρετικές δημοσιοποιήσεις για τα ομόλογα που διατίθενται στην αγορά ως περιβαλλοντικά βιώσιμα και για τα συνδεόμενα με τη βιωσιμότητα ομόλογα (Μέρος Δ’).
• Αντιμετώπιση του ζητήματος της ορθής ενσωμάτωσης στην ελληνική νομοθεσία διατάξεων Οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις εξαιρούμενες οντότητες, τις χρηματοδοτικές εταιρείες συμμετοχών, τις μεικτές χρηματοοικονομικές εταιρείες συμμετοχών, τις αποδοχές, τα μέτρα και τις εξουσίες εποπτείας και τα μέτρα διατήρησης κεφαλαίου (Μέρος Ε’).
• Επέλευση αναγκαίων αλλαγών με σκοπό την εναρμόνιση του υφιστάμενου καθεστώτος για την εξυγίανση των πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων, για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στις ψηφιακές απειλές, για τον ορισμό των αρμόδιων αρχών για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης των συμμετεχόντων στις χρηματοπιστωτικές αγορές με απαιτήσεις διαφάνειας των χρηματοπιστωτικών προϊόντων σε προσυμβατικές γνωστοποιήσεις και περιοδικές εκθέσεις και για την εξασφάλιση της επιχειρησιακής ανθεκτικότητας για τον χρηματοοικονομικό τομέα (Μέρος ΣΤ’).
• Αντιμετώπιση του ζητήματος της συνέχισης της λειτουργικότητας του προγράμματος «Ηρακλής» κατά την εξαμηνιαία παράταση της διάρκειάς του (Μέρος Η’).
• Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Ικανότητας με την αναβάθμιση και την περαιτέρω εξειδίκευση των προσόντων διορισμού του Προέδρου και των μελών του Συμβουλίου Διοίκησης (Μέρος Θ’).
• Ρύθμιση άλλων ειδικότερων θεμάτων οικονομικής και περιβαλλοντικής πολιτικής (Μέρος Ι’).
———————-
🟥 ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΣΤΟ ΤΗΛ. 2310-225738 ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΑΓΩΓΗ ΣΑΣ ΣΤΟΝ ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΜΕ ΤΙΣ ΝΕΕΣ, ΕΥΝΟΪΚΟΤΕΡΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ !